Lekcja 16. Wielka szóstka, czasowniki modalne. Die Modalverben

Czasowniki modalne to czasowniki posiłkowe, które określają sposób realizacji określonych czynności:  chęć, konieczność, możliwość, obowiązek, pozwolenie. W zdaniu łączą się przeważnie z bezokolicznikiem innego czasownika, który stoi zawsze na końcu zdania lub mogą w zdaniu wystąpić samodzielnie (bezokolicznik jest domyślny).

Czasowników modalnych jest 6 i są to:

Oto kilka przykładowych zdań.
Ich muss mich beeilen.
Du darfst nicht allein ins Kino gehen.
Wir sollen den Text für Montag lesen.
Er kann mir nicht helfen.
Ich mag keine Milch.
Ihr wollt eine neue Wohnung kaufen.


A. Czasowniki modalne charakteryzują się nietypową na tle innych czasowników niemieckich odmianą w czasie teraźniejszym trybu orzekającego (Indikativ Präsens). Przyjmują nieregularne formy 1 i 3 osoby l. p. Druga osoba l. p. tworzona jest przez dodanie -st do form osoby pierwszej i trzeciej (a nie do tematu).

dürfen – wyraża pozwolenie (móc, mieć pozwolenie), np. die Kinder dürfen Eis essen.

ich             darf
du              darfst
er/sie/es   darf
wir             dürfen
ihr              dürft
sie/Sie       dürfen

Za pomocą czasownika dürfen możemy wyrażać:

• pozwolenie
• zakaz
• prośbę
• propozycję 

können – wyraża możliwość bądź umiejętność (móc, umieć, potrafić), np. wir können gut kochen.

ich              kann
du              kannst
er/sie/es    kann
wir             können
ihr              könnt
sie/Sie       können

Za pomocą czasownika können możemy wyrażać:
• zdolności
• możliwość / okazję
• pozwolenie
• prośbę
• propozycję

mögen – wyraża upodobanie, w niektórych użyciach także możliwość, życzenie lub pragnienie (lubić, chcieć), np. Erik mag Basketball. Forma trybu Konjunktiv möchte wyraża chęć, odpowiednik polskiego chciałbym.

Czas teraźniejszy (Präsens)
ich         mag (lubię)
du         magst
er/sie/es  mag
wir         mögen
ihr         mögt
sie/Sie     mögen

Tryb przypuszczający (Konjunktiv II)
ich         möchte (chciałbym)
du         möchtest
er/sie/es möchte
wir         möchten
ihr         möchtet
sie/Sie möchten

Formy trybu przypuszczającego czasownika mögen są często stosowane w języku potocznym.

Za pomocą czasownika mögen możemy wyrażać:
• sympatię lub niechęć
• ochotę
• życzenie
• uprzejmość

müssen – wyraża konieczność (musieć) bądź przymus (wewnętrzny lub zewnętrzny), np. ich muss jetzt Mathe lernen.

ich               muss
du                musst
er / sie / es  muss
wir               müssen
ihr                müsst
sie/Sie         müssen

Za pomocą czasownika müssen możemy wyrażać:
• zewnętrzny przymus
• konieczność
• wewnętrzne zobowiązanie / potrzebę

sollen – wyraża powinność (mieć powinność, obowiązek) bądź rozkaz, w niektórych użyciach także domniemanie, np. du sollst deine Mutter anrufen.

ich             soll
du              sollst
er/sie /es  soll
wir             sollen
ihr              sollt
sie/Sie       sollen

Za pomocą czasownika sollen możemy wyrażać:
• nakaz, obowiązek moralny
• oczekiwania w stosunku do innych osób
• porady (tylko w trybie przypuszczającym Konjunktiv II)
• plany w odniesieniu do rzeczy

wollen – wyraża chęć, zamiar, np. das Kind will Eis essen.

ich             will
du              willst
er/sie/es   will
wir             wollen
ihr              wollt
sie /Sie      wollen

Za pomocą czasownika wollen możemy wyrażać:
• życzenie, wolę
• plan, zamiar

B. Dla bardziej zaawansowanych komplet odmiany czasowników modalnych.

Źródło Jeśli chcecie zobaczyć tą tabelkę w oryginale kliknijcie tu

C. Dla dociekliwych coś jeszcze

np. 

Wir mögen Hunde und Katzen. 

Schwimmst du gern? Ja, aber ich fahre lieber Rad. 

D. Na koniec małe ćwiczenie. Na przykładzie tego obrazka możecie potrenować użycie müssen i dürfen:)

Źródło

Czasowników modalnych używamy bardzo często. Na początku możemy się mylić, szczególnie kiedy użyć dürfen, a kiedy können, ale z czasem staje się to naturalne:). Jeśli potrzebujecie więcej przykładów zdań z czasownikami modalnymi, możecie zajrzeć tu.

Pozdrawiam,
Magda

Źródło: wikipedia.org; sciaga.pl